เคยสงสัยไหมว่าทำไมเมื่อสัตว์ป่วยหรือสัตว์เลี้ยงปกติ เช่น สัตว์ที่มาทำวัคซีน หรือมาตรวจสุขภาพทั่วไปที่โรงพยาบาล สิ่งแรกๆที่เห็นคุณหมอทำในการตรวจร่างกายสัตว์คือการวัดอุณหภูมิ เนื่องจากการเพิ่มขึ้นหรือการลดลงของอุณหภูมิร่างกายสามารถบ่งชี้ถึงความผิดปกติที่ขึ้นในร่างกายสัตว์ได้ โดยเฉพาะภาวะที่มีการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิในร่างกายมากกว่าปกติ (Hyperthermia) ซึ่งภาวะนี้สามารถแบ่งได้เป็น 2 แบบใหญ่ๆ คือ

1.ภาวะที่มีการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิร่างกายที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ เช่น ไวรัส แบคทีเรีย หรือเชื้อจุลชีพต่างๆ เป็นต้น การได้รับสารพิษหรือสิ่งแปลกปลอม รวมถึงภาวะต่างๆที่ทำให้เกิดการอักเสบในร่างกาย โดยสิ่งต่างๆที่กล่าวไปข้างต้นจะมีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้มีการหลั่งสารก่อไข้ (endogenous pyrogens ) ซึ่งสารก่อไข้ตัวนี้มีผลต่อศูนย์ควบคุมอุณหภูมิของร่างกายที่อยู่ในต่อมใต้สมองส่วนหน้า (anterior hypothalamus) ส่งผลให้อุณหภูมิร่างกายของสัตว์สูงขึ้น การเพิ่มขึ้นของอุณภูมิในภาวะนี้เรียกว่า ภาวะไข้    (fever หรือ pyrexia)

2.ภาวะที่มีการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิร่างกายที่มีสาเหตุมาจาก ร่างกายผลิตความร้อนมากกว่าปกติ หรือการระบายความร้อนของสัตว์ลดลง ซึ่งมีสาเหตุมาจากการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิภายนอก ตัวอย่างของภาวะนี้ที่สามารถพบได้ ได้แก่ ภาวะลมแดด (Heatstroke) ภาวะที่มีการทำงานของกล้ามเนื้อมาก เช่น การออกกำลังกายอย่างหนัก การชัก เป็นต้น

แนวทางการวินิจฉัย

          การวินิจฉัยว่าภาวะที่มีการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิร่างกายสัตว์ว่ามีสาเหตุมาจากอะไรควรทำโดยสัตวแพทย์ โดยทั่วไปการวินิจฉัยภาวะนี้ สัตวแพทย์จะทำการการพักสัตว์และตรวจวัดอุณหภูมิซ้ำ ร่วมกับการซักประวัติสัตว์ป่วย ประวัติการได้รับวัคซีน การสังเกตอาการทางคลินิก การตรวจร่างกาย และอาจมีการตรวจทางห้องปฏิบัติการร่วมด้วย

ข้อแนะนำสำหรับเจ้าของ

          หากเจ้าของสงสัย หรือ พบว่าสัตว์เลี้ยงมีภาวะที่มีการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิร่างกายมากกว่าปกติ สิ่งที่เจ้าของสามารถทำได้เบื้องต้นคือ ให้สัตว์พัก ปรับอุณหภูมิสิ่งแวดล้อม ทำการลดอุณหภูมิร่างกายเบื้องต้นโดยการใช้ผ้าเย็นหรือผ้าชุบน้ำเย็นเช็ดตัว โดยเฉพาะบริเวณฝ่าเท้า จากนั้นรีบพาสัตว์ป่วยมาพบสัตวแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยหาสาเหตุของภาวะที่มีการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิร่างกายในสัตว์ต่อไป

บทความโดย

สพ.ญ.กิจตาภรณ์ แสงจันทร์ (หมอฟ้า)

สัตวแพทย์คลินิกอายุรกรรม

โรงพยาบาลสัตว์ สัตวแพทย์ 4
Tel : 02-953-8085-6
Line : http://line.me/ti/p/~@vet4
Website : www.vet4hospital.com
Map : https://goo.gl/maps/h5xR4waakFD2